Biến chất thải thành tiền! TP.HCM vừa thông qua điều lệ hoạt động Quỹ
tái chế chất thải TP. Quỹ cho doanh nghiệp vay với lãi suất ưu đãi để
hiện đại hóa và phát triển việc tái chế chất thải. TS. Lê Văn Khoa,
Giám đốc Quỹ tái chế chất thải TP trao đổi với phóng viên VietNamNet về
hoạt động của Quỹ...

- Thưa ông, sau hơn 1 năm chuẩn bị,
TP.HCM mới cho ra đời và đưa vào hoạt động được Quỹ tái chế chất thải
TP. Quỹ này sẽ hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tái chế như
thế nào để thúc đẩy hoạt động tái chế chất thải ở TP.HCM, nơi mỗi ngày
thải ra khoảng hơn 6.000 tấn rác?

- Quỹ Tái chế chất thải hoạt
động không vì mục đích lợi nhuận. Quỹ có mục tiêu khuyến khích và đẩy
mạnh các hoạt động giảm phát sinh chất thải. Đặc biệt, Quỹ nhằm mục
đích tăng cường tái sử dụng và tái chế nhằm giảm lượng chất thải vào
môi trường.

Quỹ Tái chế chất thải thành phố Hồ Chí Minh, gọi
tắt là Quỹ Tái chế, tên giao dịch quốc tế: Ho Chi Minh City Waste
Recycling Fund, viết tắt là REFU với mục đích cho vay vốn để thực hiện
các chương tŕnh, đề án, dự án thử nghiệm, nghiên cứu ứng dụng trong
lĩnh vực quản lý, tái chế, tái sử dụng chất thải.


TS.Lê Văn Khoa: "Sử dụng túi vải nhiều lần hoặc bao nilon tự hủy là có ý thức trách nhiệm môi trường" (Ảnh: V.Giang)

Ngày
24/01/2008 Quỹ mới có điều lệ hoạt động. Thông qua Quỹ này, doanh
nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tái chế có thể tìm thấy được thêm một
nguồn vốn vay. Mặt khác, đây cũng là một cách kết nối doanh nghiệp hoạt
động trong lĩnh vực tái chế với các cơ quan quản lý Nhà nước về môi
trường...

Quỹ có chức năng hỗ trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực
tái chế vay với lãi suất ưu đãi, nhưng có thế chấp tài sản đối với cơ
sở SX-KD dùng nguồn vốn tư nhân. Các chương trình, dự án có giá trị lớn
hơn 200 triệu đồng và quyết định mức vốn cho vay đối với các chương
trình, dự án có giá trị lớn hơn 2 tỷ đồng theo đề xuất của giám đốc
quỹ. Số vốn vay không vượt quá 15% vốn chủ sở hữu của Quỹ. Dự án có mức
vay trên 15% vốn chủ sở hữu của Quỹ do UBND TP quyết định. Thời hạn cho
vay tối đa 7 năm.

Quỹ cho vay với các hoạt động tái chế như:
tái chế nhựa, tái chế dầu phế thải thành biodiesel, tái chế giấy, tái
chế kim loại, tái chế rác xây dựng, tái chế rác thực phẩm, bao bì, chai
PET…

- Để đưa được Quỹ tái chế chất thải TP đi vào hoạt động, TP phải mất hơn cả năm trời chuẩn bị... Vì sao có sự khó khăn này?

-
Khó khăn trước hết, vì chưa có vốn điều lệ nên khi có doanh nghiệp vay
vốn thì Quỹ phải giới thiệu qua Quỹ Đầu tư Phát triển Đô thị. Trong khi
đó Quỹ đặt ra nhằm hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực tái
chế. Ngoài ra, vì khó khăn về kinh phí khiến hoạt động Quỹ chưa phát
huy hết tác dụng, có khi, để hoạt động nghiên cứu, Quỹ cũng phải đi vay
vốn.

Hiện nay, với vốn điều lệ ban đầu 50 tỷ đồng, đã không
còn khó khăn về kinh phí hoạt động nhưng chúng ta vẫn chưa có luật về
tái chế chất thải. Vẫn dựa vào khuyến khích, kêu gọi ‎ý thức người dân,
doanh nghiệp… nên hiệu quả vẫn chưa cao. Chúng tôi đang hướng tới xây
dựng “ngày Tái chế” (Waste Recycling Day), nhằm nâng cao ‎ý thức của
người dân, đồng thời sẽ nghiên cứu kỹ hơn nhằm góp ‎ý kiến xây dựng
điều luật tái chế, đó là việc cần thiết trong lúc này. Ngày Tái chế sẽ
diễn ra hàng năm, vào Chủ nhật đầu tiên của tháng Tư, bắt đầu từ năm
2008.

- Trong thời gian qua, rác ở TP.HCM được chôn lấp là chủ
yếu. Và, đã xảy ra một số sự cố như bốc mùi hôi thối hay, ô nhiễm từ
nước rỉ rác... Tái chế rác có phải là biện pháp mới góp phần vào việc
xử lý rác ở TP?

Theo số liệu dự báo của Sở Tài nguyên và Môi
trường, lượng rác thải bình quân ở TP. HCM có thể tăng từ 0,61kg/
người/ ngày năm 1996 lên hơn 1kg/người ngày đến năm 2010, nghĩa là tăng
thêm khoảng 40% trong vòng 15 năm. Lượng rác thải đô thị có thể lên đến
9.000tấn/ngày.

Lượng chất thải trên hầu hết được xử lý bằng
phương pháp chôn lấp hợp vệ sinh tại bãi rác. Nhưng lượng rác thải ngày
càng lớn dẫn tới nhiều lo ngại về sức chứa các bãi rác này. Vì thế,
việc tái chế sẽ giảm một phần lớn diện tích bãi rác, giải quyết vấn đề
lo ngại trên và giảm bớt ô nhiễm. Ngoài ra, còn nâng cao hiệu quả kinh
tế hiện còn rất thấp trong việc sử dụng vật liệu tái chế.

-
Trong thời gian qua, đã có nhiều doanh nghiệp tham gia tái chế rác một
cách tự phát và bị nhiều điều tiếng, kêu ca. Việc ra đời của Quỹ có góp
phần tích cực hơn giải quyết vấn đề này hay không?

- Vì những
cơ sở tái chế hoạt động tự phát, họ chưa ý thức gìn giữ môi trường
nhiều mà vì lợi ích kinh tế. Bên cạnh đó, trang bị, đầu tư máy móc kỹ
thuật chưa cao nên môi trường ở các khu dân cư có doanh nghiệp tái chế
bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn tới nhiều bức xúc, kêu ca.

Mới
đây, một khảo sát về các vấn đề môi trường ở các cơ sở tái chế nhựa cho
thấy, có đến 97% cơ sở trong tổng số 473 cơ sở tái chế không có cán bộ
chuyên trách về môi trường. Chỉ có 13,4% số cơ sở đóng phí về môi
trường, trong khi các cơ sở tái chế nhựa luôn thải một lượng khí thải
ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.

Quỹ tái chế không chỉ
giúp hỗ trợ cho vay vốn để nâng cao điều kiện máy móc trang thiết bị,
Quỹ còn xây dựng những nghiên cứu, vấn đề xung quanh việc tái chế, giúp
các doanh nghiệp hiểu hơn về vấn đề này. Bởi thế, trong tương lai, sự
kết nối hiệu quả giữa các doanh nghiệp tư nhân với Quỹ tái chế có thể
góp phần giải quyết những vấn đề này.